İçindekiler
Ülkemizin en ilgi çekici yörelerinden Kapadokya bölgesinin, en iyi korunarak günümüze kadar gelmiş ve en büyük manastırlarından biri Gümüşler Manastırı’dır. Gümüşler Manastırı’nın yer aldığı aynı adlı Gümüşler Kasabası’nın Orta çağda kullanılan eski adı ve tam yapılış tarihi konusunda belirgin kaynak bilinmiyor. Manastır, büyük bir kaya kilisenin içerisine oyularak yapılmış. Kapadokya’da kayalara oyularak yapılmış pek çok manastırdan da biridir. Gümüşler Manastırı, açık avlulu tabir edilen manastır türlerindendir.
Gümüşler Manastırı Tarihçesi
Manastır, Niğde merkeze yaklaşık sekiz kilometre uzaklıkta bulunuyor. Eser Bizans sanatının Anadolu coğrafyasındaki en önemli, en estetik ve korunmuş yapılarından biri özelliğini taşıyor. Gümüşler Manastırı 1973 senesinde arkeolojik sit alanı olarak kabul edilmiş. Kaya oyuğu şeklinde konumlanan manastırın dört sütunu bulunuyor. Kilise kısmının duvarlarının fresk kaplamaları büyük sanatsal değer taşıyor.
Gümüşler Manastırı’nın en önemli yapısı, kuzey tarafında yer alan kilise bölümüdür. Söz konusu kilise, dört serbest destekli, kapalı Yunan haçı planı ile yapılmış. Kuzeyde iki mezar nişi, batıda beşik tonoz örtülü iki giriş kısmı yer alıyor. Manastır kompleksi içerisinde yer alan diğer bölümlerin tam olarak işlevlerinin ne olduğu ise bilinmiyor.
Gümüşler Manastırı Mimarisi
Gümüşler Manastırı Kilisesinin duvar resimleri ayrıca dikkate değer. Duvar resimlerinde farklı ustaların eserlerinin bulunduğu biliniyor. Resimlerin üst kısmındaki tahtta İsa tasviri, iki melek, İncil yazarları sembolleri ve Desis sahnesindeki Meryem, havariler, alt kısımda ise farklı kilise babalarının tasvirleri bulunuyor.
Gümüşler Manastırı Yapılış Amacı
Gümüşler Manastırı’nın kuzey haç kolu tabir edilen kısmında, Meryem’e Müjde, İsa’nın doğumu, Tapınağa Takdim tasvirleri, Vaftizci Yahya, Aziz Stephanos gibi figürler yer alıyor. Bu eserlerin de iki farklı sanatçı elinden çıktığı zannediliyor. Giriş kapısının güney tarafında yer alan Meryem ve çocuk İsa tasvirleri, ayrıca Gabriel ve Mikael figürleri, burayı gezenlerin ilgisini çekiyor. Bu eserlerin de farklı bir sanatçıya ait olabileceği belirtiliyor.
Gümüşler Manastırı’nda narteks kısmının üst tarafında bir oda bulunuyor. Odanın duvarlarında av sahneleri, çeşitli hayvan kompozisyonları yer alıyor. Bu tasvirlerin ise Kapadokya’da başka örneği görülmüyor. Manastırın duvar resimlerinin ise ikonografik özellikleri ve üslup özellikleri gezenlerin ilgisini çekiyor.
Gümüşler Manastırı Ne Zaman Yapıldı
Gümüşler Manastırının döneminin en önemli dini merkezlerinden biri olduğu biliniyor. Ayrıca barındırdığı yeraltı şehri, mezarlık odası ile önem kazanıyor. Manastır ve civarı ören yeri olarak kabul ediliyor. Manastırın yapımının onuncu yüzyıl civarında olduğu zannediliyor. Gümüşler Manastırını özel kılan eserlerden biri de gülümseyen Meryem freski. Anadolu’daki tek gülümseyen Meryem freski olan eser, bu manastıra ayrıcalık katıyor.
0 Comments