Kuzey Yarımküre’de 36-42 derece enlemleri arasında yer alan Türkiye, ılıman kuşak ile subtropikal kuşak arasında konumlanmıştır. Genel olarak iklim sınıflandırmasına göre Akdeniz İkliminin sahasında bulunan Türkiye’de üç tarafının denizlerle çevrili olması, yeryüzü şekillerinin çeşitlilik göstermesi ve dağların uzanışı sebebiyle farklı iklim tiplerinin yaşanır. Kıyı bölgeleri denizin etkisi ile daha ılıman bir iklime sahipken Karadeniz ve Akdeniz boyunca denize paralel uzanan dağlar iç kesimlerde karasal iklimin etkilerinin görülmesine sebep olur. Türkiye’de görülen başlıca iklim tipleri;
- Akdeniz iklimi
- Karadeniz iklimi
- Karasal iklim
- Marmara iklimi olmak üzere 4 çeşittir.
Akdeniz İklimi: Akdeniz’in güneye bakan kesimleri ve Ege’nin kıyı kesimleri ile birlikte dağların kıyıya dik uzanması sebebiyle ülkenin iç kesimlerine kadar etkili olan Akdeniz ikliminde yazlar sıcak ve kurak, kışlar ise ılık ve yağışlıdır. Kar yağışının ve don olaylarının nadir olarak göründüğü bölgelerde yağış daha çok kış mevsiminde görülür. Akdeniz ikliminin yaşandığı bölgelerde yıllık yağış ortalaması 600 mm, yıllık sıcaklık ortalaması ise 18-20 derecedir. Doğal bitki örtüsünü makilerin oluşturduğu Akdeniz ikliminin görüldüğü kıyı kesimlerde kuraklığa dayalı ve sıcaklığı seven kızılçam, yüksek kesimlerde ise karaçam, sedir ve köknar ormanları mevcuttur.
Karadeniz İklimi: Karadeniz’in kıyı ve dağların kuzeye bakan kesimleri ile Marmara Bölgesi’nin Karadeniz kıyı kuşağında etkili olan iklimin temel özelliği her mevsim yağışlı olmasıdır. Bu sebeple yaz ve kış arasındaki sıcaklık farklarının fazla olmadığı Karadeniz ikliminde yazlar serin, kışlar ise kıyı kesimlerde ılık olmakla beraber yüksek kesimlerde kar yağışlı ve soğuktur. Ortalama yıllık yağışın 850 mm olduğu iklimde yaz aylarında görülen yağışlar yıllık yağışların %20’sini oluşturur. Yıllık ortalama sıcaklığı 13 derece olduğu Karadeniz bölgesinin doğal bitki örtüsü yağışlar sebebiyle geniş yapraklı ormanlardır. Yüksek kesimlerde ise soğuk ve nemli hava şartlarına uygun iğne yapraklı ormanlar görülür.
Karasal İklim: Yağış ve sıcaklık özelliklerine bağlı olarak dört alt tipe ayrılan karasal iklimde genel olarak yaz ve kış arasındaki sıcaklık farkları fazla olup yağışlar daha çok kış ve ilkbahar mevsimlerinde görülür.
Güneydoğu Anadolu Karasal İklimi: Yazları çok sıcaktır. Kışlar ise çok soğuk geçmez. Ortalama yıllık yağış tutarının 565 mm olduğu iklimde yaz döneminde nem oranının düşük olması yaz kuraklığını daha da arttırır. Yağışlar daha çok ilkbahar ve kış mevsiminde görülür. Yıllık ortalama sıcaklığın 16.5 derece olduğu Güneydoğu Anadolu’da doğal bitki örtüsü cılız bozkırlar ve kuraklığa dayanıklı çalılıklardır.
Doğu Anadolu Karasal İklimi: Kış mevsimi normale göre daha uzun ve oldukça soğuktur. Bunun yanında yazlar serin geçer. Yüksekliğin fazla olduğu bölgenin ancak düşük rakımlı yerlerinde yaz sıcaklıkları yaşanır. Don olayının sık görüldüğü ve kış boyunca karla örtülü bir yağışın mevcut olduğu Doğu Anadolu’da yağışlar daha çok kış ve ilkbaharda görülür. Yıllık yağış ortalaması ise 580 mm’dir. Doğal bitki örtüsünü düşük rakımlarda bozkırların, yüksek rakımlarda çayırların oluşturduğu iklimde yıllık ortalama sıcaklık 10 derecedir.
İç Anadolu Karasal İklimi: Doğuya gittikçe soğukların arttığı İç Anadolu karasal ikliminde yazlar Doğu Anadolu’ya göre biraz daha sıcaktır. Kışlar ise soğuktur. Yağışlar daha çok kış ve ilkbahar mevsiminde görülür. 413 mm. ortalama yıllık yağış miktarı ile Türkiye’nin en kurak bölgesini oluşturan İç Anadolu’da yıllık sıcaklık ortalaması ise 10.8 derecedir. İklimin doğal bitki örtüsü yaşanan yaz kuraklığı sebebiyle bozkırdır. Rakım yükseldikçe kuru ormanlar görülür.
Trakya Karasal İklimi: Yazları sıcak, kışları ise soğuk geçen Trakya’da görülen karasal iklimde yağışlar en fazla kış ve ilkbahar mevsimleri yanında sonbaharda görülür. Diğer karasal iklim bölgelerinde göre az da olsa yazın da yağış alan Trakya karasal ikliminde yıllık yağış ortalaması 560 mm olup ortalama sıcaklık ise 13.2 derecedir. Trakya karasal ikliminin doğal bitki örtüsünü ise kuru ormanlar oluşturur.
Marmara İklimi: Karasal iklim ve Karadeniz iklimi ile Akdeniz iklimi arasında bir geçiş iklimi olarak yer alan Marmara ikliminde Akdeniz ikliminin etkisi daha çok güney kesiminde etkilidir. İç kesimlerde ise Bilecik yöresi ile Ergene Havzası’nda karasal iklimin özellikleri görülür. Marmara Bölgesi’nin Karadeniz kıyılarına uzanan bölümleri ise Karadeniz iklimine benzer özellikler gösterir. Ortalama yıllık yağışın 595 mm’yi bulduğu iklimde en fazla yağışlar kışın düşer. Marmara bölgesinin yıllık ortalama sıcaklığı ise 14 derecedir. Geçiş iklimine bağlı olarak Marmara ikliminin doğal bitki örtüsünü alçak kesimlerde Akdeniz ikliminin doğal bitki örtüsü, yüksek kesimlerde ise Karadeniz ikliminin doğal bitki örtüsü oluşturur
0 Comments